Door de gemeente op straat gezet 

27 januari 2021

We bevinden ons in tijden van woningnood en de corona crisis. Tegelijkertijd worden mensen uit hun huis gezet. Hun woonsituatie is in strijd met het Oisterwijkse bestemmingsplan. Zo ook in het geval van Ruud en Vanessa die in het programma van Meester Visser verschenen. Hoe gaat het nu met ze?

Door: Inge Dekker /  Pit Onderzoek

Het afgelopen jaar spraken we verschillende personen die door de gemeente hun huis werden uitgezet. In deze gevallen weegt het handhaven van regels bij de gemeente blijkbaar zwaarder, dan het ‘illegale’ dak boven hun hoofd. Die regels zijn er om te zorgen dat woningen en omgeving voldoende veilig zijn en gebruikt worden zoals bedoelt. Tegelijkertijd is de gemeente ook verantwoordelijk voor voldoende en betaalbare woningen. Er heerst een flinke stijging in dakloosheid en gebrek aan betaalbare woningen. Is nu wel het moment om te gaan handhaven op woningen die de afgelopen 10 jaar gedoogd werden?

Ruud en Vanessa

Ruud en Vanessa moesten afgelopen december van de gemeente hun studio verlaten. Een woning die de gemeente hen tien jaar geleden had aangedragen. In het gebouw woonden nog zeven anderen die ook nieuwe woonruimtes moesten vinden. Waar wonen Ruud en Vanessa nu? “We zwerven een beetje rond. We logeren nu bij vrienden. De ene week op het ene adres en de andere week op een ander adres. Daar zijn we heel dankbaar voor. Anders stonden we echt op straat.” Omdat maatschappelijk werk hen niet kon helpen aan nieuwe woonruimte, zocht Ruud Wijnen de media op. Meester Visser adviseerde om een kort geding aan te spannen. Maar hij was weinig hoopvol omdat de gemeente volgens de regels handelden; handhaven op kamerbewoning. Kamerbewoning is in Oisterwijk niet toegestaan. Ruud geeft aan een kort geding te zullen opstarten samen met maatschappelijk werk. Ruud en Vanessa zoeken een woning in de directe omgeving van Oisterwijk vanwege zijn werk. Een auto hebben ze niet. Toch lijkt er een lichtpuntje aan het einde van de tunnel. Ze staan redelijk hoog op de wachtlijst van de woningcorporatie; nu nog vaak op nummer twee of drie als er iets vrij komt.

Mensenrechten

Mr. Frank Visser steunt Ruud en spreekt schande uit over het handelen van de gemeente Oisterwijk (Bron: Fragment uitzending SBS6). Volgens artikel 22 van de Nederlandse grondwet draagt de overheid verantwoordelijkheid voor voldoende woongelegenheid. Daar slaagt zij momenteel niet in. Corona verergert het probleem, zo stelt een Tweede Kamerlid van de SP Sandra Beckerman: “We strijden samen tegen corona. We kunnen dat alleen doen als iedereen thuis kan blijven.” Het is daarom dat minister Van Veldhoven afspraken maakte met belangenorganisaties dat “huisuitzettingen voorlopig worden uitgesteld gedurende de crisisperiode, tenzij er evidente redenen zijn, zoals criminele activiteiten of extreme overlast.” Ook de VN benadrukt de verantwoordelijkheid van de overheid om het recht op huisvesting mogelijk te maken en uitzetting te beperken. Dat staat in de door de gemeente Oisterwijk ondertekende Global Goals agenda 2030 én de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.

‘Illegaal’

De gemeente Oisterwijk zegt niet in te kunnen gaan op specifieke situaties wegens privacy. Wel konden ze ons een algemene uitleg geven: “Als mensen ergens willen gaan wonen zijn zij zelf verantwoordelijk voor het raadplegen van een bestemmingsplan om te bekijken of dit mag. Als dit niet mag en je gaat toch op die plek wonen, is er sprake van een overtreding. In zo’n geval onderzoekt de gemeente altijd of er niet toch een vergunning kan worden verleend. … Wanneer het wonen ook niet vergund kan worden, dan vraagt de gemeente mensen om weg te gaan. De gemeente legt in zo’n geval een dwangsom op of kondigt aan de sloten te gaan vervangen als men niet vertrekt. Natuurlijk realiseert de gemeente zich dat betrokkenen hier van schrikken.…”

Dubbelrol

De politiek betitelt kamerbewoning als illegaal en verbiedt het wonen op recreatieparken. De gemeente is tegelijkertijd verantwoordelijk voor handhaving en het zorgen voor alternatieve mogelijkheden. In handhaving lijkt de gemeente te slagen, maar in haar zorgplicht niet. We vroegen de politieke partijen (zie onder) hoe zij vinden dat de gemeente deze dubbelrol van handhaving en zorgplicht moet afwegen en of ze actie ondernemen voor de familie Wijnen. AB en VVD ondernemen geen actie en wijzen naar de verantwoordelijkheid van de inwoners zelf. PGB stelde vragen aan het college. De andere partijen gaven geen reactie. Volgens AB en VVD is er door de gemeente een alternatief geboden; Ruud verklaarde echter expliciet van niet. Controle op deze tegenstrijdige verklaring is ons onmogelijk gemaakt, omdat zowel gemeente als politici geen nadere informatie geven.

Politiek

Inge van Beers (AB): “Het is een bijzondere situatie met een lange geschiedenis. Over afspraken en ondersteuning die 10 jaar geleden is geboden, is geen informatie beschikbaar. Dan wat actueler. De situatie is ontstaan, omdat de woning niet voldoet aan normen voor gezond wonen. Alle bewoners van de locatie zijn hiervan op de hoogte gebracht en de andere bewoners zijn vertrokken en hebben andere woonruimte gevonden. Het sociaal team heeft Ruud ondersteuning geboden en op diverse plaatsen woonruimte aangeboden. Hier heeft Ruud geen gebruik van gemaakt.” Rob Mallens (VVD): “De huisvesting voldoet niet aan wettelijke veiligheidseisen die nodig zijn voor een woonvergunning. Uit veiligheidsoverweging voor de huurders is de gemeente ook hier gaan handhaven. De huurders is een jaar de tijd gegeven om alternatieve woonruimte te vinden die wel voldoet. De gemeenteambtenaar heeft daarbij meerdere tips aangereikt van huurobjecten. Natuurlijk is het altijd schrijnend als inwoners op straat komen te staan en moet een betaalbare woning voor iedereen bereikbaar zijn. Echter, zelfs Meester Frank Visser kon niet anders vaststellen dan dat de gemeente procedureel juist heeft gehandeld. En dat de betrokken inwoners voldoende tijd en gelegenheid hebben gekregen hiernaar te zoeken. Wij zijn als VVD van mening dat inwoners daarin ook een eigen verantwoordelijkheid hebben.” PGB heeft aan het college gevraagd waarom deze niet heeft meegewerkt aan het programma van Mr. Visser, hoe de eerdere bewoning 10 jaar geleden tot stand is gekomen en welk advies de ambtenaar de inwoner heeft gegeven. Volgens PGB is de door hen nog niet gestelde vraag terecht: Hoe heeft de gemeente deze inwoner geholpen aan een passende woning?