Bibliotheek in de Tiliander dreigt te verdwijnen

19 september 2019

Geen bibliotheek meer in Oisterwijk, dat dreigt als bezuinigingsmaatregel van het college van Burgemeester en Wethouders. De grootste consequentie volgens de gemeente: Tiliander verliest haar grootste huurder. Dat heeft volgens directeur Ruud van Eeten niet alleen financiële, maar ook inhoudelijke gevolgen. ‘Het gaat niet alleen maar om boeken. Een van onze grootste samenwerkingspartners zou verdwijnen. Dat is ongekend.’

Door PIT Onderzoek

‘Persoonlijk zou ik het erg vervelend vinden als er voor de bezuiniging op de bibliotheek zou worden gekozen,’ zegt wethouder Dankers van Financiën. De gemeenteraad heeft nu een lijst met opties om de structurele bezuiniging van 2,8 miljoen in te vullen. Dat past in de nieuwe manier van werken die de gemeente voorstaat; de gemeenteraad en de burger meer meenemen in de keuzes die gemaakt moeten worden. Verschillende partijen reageerden geprikkeld op de lijst van Dankers. Zij hadden liever een voorstel met een visie gezien. ‘Dat merken wij nu ook aan de reacties die we krijgen. Maar waarom nu als portefeuillehouder een visie geven, als de raad aan zet is. Het moet als positief worden gezien dat er niet een gekneed voorstel ligt. Normaal gesproken maakt het college een raadsvoorstel, gaat de raad in debat en neemt een besluit. En dat gebeurt nog steeds, namelijk op 7 november.’

Fundamenteel probleem

Wethouder Dankers presenteerde op 5 september een lijst met mogelijke bezuinigingen om het tekort op te vangen dat is ontstaan door de hoge uitgaven voor de Jeugdzorg en WMO. De VVD-fractie vindt dat die tekorten veel te laat zijn onderkend en dat in een vroeger stadium al bijgestuurd had moeten worden. Anne Cristien Spekle, fractievoorzitter van de VVD, heeft bij de bespreking van de Perspectiefnota al aangegeven dat er actie nodig was om het dreigende tekort op te vangen. Sterker nog, in 2014 legde Oisterwijk in een raadsbesluit vast dat de kosten van de WMO en Jeugdzorg nooit het budget mag overstijgen dat de gemeente van het Rijk krijgt. Spekle: ‘Dat is nu toch gebeurd. Dan weet je dat er fundamenteel iets niet goed zit.’

Voetbalclubs

‘De nieuwe raad heeft in 2018 de fusie van de voetbalclubs doorgezet. Dat had echt niet gemogen. Ik vind het verwijtbaar aan het college dat we in deze situatie zijn beland.’ Wat Dankers betreft wordt de aankoop van de clubgebouwen niet teruggedraaid: ‘Dat is ook geen bezuiniging, en ook geen verlies of winst. Als een clubgebouw een andere functie krijgt, dan kan het weer op een andere manier in de boeken komen als dat inkomsten oplevert.’ De vraag is alleen, krijgen die clubgebouwen na de voorgenomen ombuigingsmaatregelen nog wel een andere functie? Eén van de verenigingen die in aanmerking komt voor het overnemen van het RKSV gebouw is Scouting Oisterwijk, maar ook zij staan op de lijst om gekort te worden.

Onbetrouwbare gemeente

Daarmee komt er mogelijk niet alleen geen andere functie voor dat clubgebouw, de gemeenteraad verbreekt daarmee ook een raadsbesluit. Dat realiseerde raadslid Coumans van PrO zich ook tijdens de raadsontmoeting op 16 september. ‘Er is absoluut geen sprake van dat jullie dat geld voor een clubgebouw niet krijgen. Totdat wij met zijn allen zeggen dat we het inderdaad zo willen, maar dan zouden we als raad onze betrouwbaarheid een boel verliezen,’ spreekt hij Thomas Goudsmits, voorzitter van Scouting Oisterwijk, toe. Als Dankers gevraagd wordt met welk doel de clubgebouwen aangekocht zijn, blijft hij het antwoord schuldig. ‘Ik weet niet wat het idee was om met de terreinen te doen na aankoop en sloop van de gebouwen. Dat is niet mijn terrein.’

Over de schutting

Fractievoorzitter Spekle van de VVD vindt dat Dankers met het presenteren van de lijst het probleem eigenlijk over de schutting gooit. Een coalitieakkoord had richting gegeven, maar dat is er op dit moment niet. Wel vindt ze het goed dat alles op de lijst staat. Ook de bibliotheek. Ze mist alleen bezuinigingen die de gemeente zelf raken. ‘Het zou het college sieren als ze ook zelf bekijken waar er bespaart kan worden.’ Voor wethouder Dankers zijn er geen bezuinigingen op het gemeenteapparaat meer mogelijk. ‘In 2013 is er al fors gesneden. Zouden we dat nu weer doen, dan moeten we alle onze ambities overboord gooien. Dat gaan we dus vooralsnog niet doen. Hooguit kijken we naar freelance en tijdelijke contracten.’ Spekle ziet het liefst dat er eerst gekeken wordt naar mogelijke bezuinigingen en daarna pas naar lastenverzwaring. Bovendien ben je er niet als je de OZB en de Rioolbelasting verhoogt. Dus eerst kijken naar de kerntaken van de gemeente en dan kijken waarop bespaard kan worden.

Tiliander

Tiliander is de culturele motor van Oisterwijk. Dat is gebaseerd op de samenwerking die zij hebben met stichtingen, bedrijven, welzijnspartners en artiesten die gebruik maken van het gebouw. Ruud van Eeten, directeur Tiliander, over de beoogde bezuinigingen: ‘Ga maar eens na wat de bieb allemaal doet. Je verliest op zoveel vlakken dingen, dat weegt daar niet tegen op.’ Naast het uitlenen van boeken, faciliteert de bibliotheek ook lezingen, debatten en taallessen. Daar sluit Peter Kok, bestuurder van bibliotheek Midden-Brabant, zich bij aan. Op de raadsontmoeting van 16 september vertelde hij: ‘Mensen vinden een plek waar ze zichzelf kunnen ontwikkelen. Daarom zien we juist in onze bibliotheekvoorzieningen de bezoekersaantallen toenemen.’ Toch komt met het opheffen van de bibliotheek zeker niet alleen de inhoudelijke functie binnen Tiliander in het geding. De bibliotheek is ook de grootste huurder van het cultuurcentrum. Binnen Tiliander staan een hoop organisaties en verenigingen in verbinding met elkaar. ‘Als een geldstroom anders wordt dan heeft dat effect op elkaar. Effectief een ton besparen bij de een, wil niet zeggen dat het ook echt een ton oplevert onder aan de streep,’ benadrukt hij. Een nieuwe huurder denkt Van Eeten bovendien niet zomaar te vinden. ‘Ik zou niet weten wat. Je vindt misschien wel andere huurders, maar zo’n functie waar je inhoudelijk mee verweven bent is een uniek iets.’ Op 23 september vergadert de raad over ‘de lijst’; op 10 oktober en 7 november komt het aan bod bij de behandeling van de begroting van 2020.

PIT Onderzoek

PIT Onderzoek is de programmanaam van de Stichting Onderzoeksredactie Groot Oisterwijk. Deze stichting geeft uitvoering aan een pilotproject van het landelijke Stimuleringsfonds voor de Journalistiek (SvdJ), namens het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. De stichting heeft een onderzoeksredactie opgericht die onderzoek uitvoert naar lokaal actuele onderwerpen. Heeft u tips? Mail naar info@pitonderzoek.nl