Goed dialoog is het halve werk

26 februari 2020

Afgelopen donderdag werd in de Oisterwijkse raadszaal herhaaldelijk en bij meerdere onderwerpen duidelijk dat inwoners zich buitengesloten voelen.

door Inge Dekker – PIT Onderzoek

Opmerkelijk was, dat aanwezigen discussieerden over de uitvoering van de omgevingsdialoog. Hierdoor was er minder ruimte voor een debat over de geagendeerde onderwerpen, eventuele bezwaren en oplossingen. PGB-fractievoorzitter Carlo van Esch had in aanloop van dit raadsplein technische vragen ingestuurd; hij vroeg zich dan ook af: “Welke spelregels gelden er voor een dialoog? (…) Het lijkt erop dat er steeds verschillende manieren van dialoog zijn”.

Richtlijnen

Zouden duidelijke richtlijnen het proces bevorderen? Een dag nadat Van Esch zijn technische vragen stelde, werd de “Handreiking omgevingsdialoog voor ruimtelijke ontwikkelingen in de fysieke leefomgeving” gepubliceerd onder ‘ingekomen stukken’. Vanaf 1 maart zal het document gebruikt worden, zo stelt het college (Burgemeester en wethouders). In deze handreiking schrijft het college te willen oefenen met de omgevingsdialoog die vanaf 2021 onderdeel is van de Omgevingswet. Een interessante vraag reist hieruit op; waarom is de Oisterwijkse handreiking er nu pas? Er wordt in ieder geval al vanaf 2018 met de omgevingsdialoog gewerkt. Zo heeft Tilburg bijvoorbeeld al sinds 2009 de “Richtlijn omgevingsdialoog bij ruimtelijke planning”. Die is overigens veel gemakkelijker te vinden op het internet en is ook explicieter in wat er verplicht en verwacht wordt. Er worden ook voorbeelden gegeven. De handreiking van Oisterwijk, geeft meer ruimte. De vraag is: waarom?

Omgevingsdialoog

Informatie en inspraak kan in diverse vormen (Foto:              ). Maar wat is een omgevingsdialoog? Het college omschrijft het als volgt: “Dat een initiatiefnemer zijn plannen in een zo vroeg mogelijk stadium bespreekt met de omgeving. De input van deze dialoog kan dan betrokken worden bij de verdere uitwerking van de plannen.” Dat wil zeggen dat men het niet eens hoeft te worden met elkaar. Het proces is belangrijker dan het resultaat: “Het gaat erom dat er inzicht bestaat in de wensen van de omgeving, in relatie tot de mogelijkheden die de initiatiefnemer heeft.” Als dat inzichtelijk gemaakt is, kan de gemeente een goed afgewogen beslissing nemen over de aanpassing in het bestemmingsplan. De dialoog is in het leven geroepen zodat de buurt samen tot oplossingen kan komen en de gemeente een betere afweging kan maken in de besluitvorming. Het zou het aantal ingediende bezwaren na besluit van de gemeente terugdringen en lange procedures voorkomen.

Hoe?

Zoals de handreiking nu luidt, ligt het initiatief en de uitvoering bij de initiatiefnemer die de richtlijnen en handvatten van het college kan volgen. Aangezien iedere situatie anders is, laat het college graag ruimte bij de initiatiefnemer voor maatwerk: “Het is de verantwoordelijkheid van de initiatiefnemer om een vorm te kiezen die aansluit bij de aard en omvang van de activiteit en de impact die het op de omgeving kan hebben.” Wel legt het college uit wat de eisen zijn aan een goede dialoog, zoals een schriftelijke uitnodiging voor een persoonlijke ontmoeting (zie origineel document). Maar zal de gemeente ingrijpen als een dialoog niet volgens de richtlijnen verloopt? In hoeverre zal de gemeente helpen als daarom wordt gevraagd? En als er een goede dialoog gevoerd wordt, is de kans dan groter dat de gemeente het plan toestaat? Deze vragen zijn relevant om uit te sluiten dat de gemeente en/of de initiatiefnemer de vrijheid nemen om te doen wat hen uit komt. De handreiking zal vijf maart worden toegelicht in de raadsvergadering. Hopelijk biedt dat meer inzicht. Het college stelt wel dat de richtlijnen nog geëvalueerd worden, en zo nodig bijgeschaafd. Of deze richtlijnen in de toekomst de inhoudelijke dialoog bevorderen, zal moeten blijken.