Doelen

Voor de integrale ontwikkeling van het gebied Oostflank worden door de beide gemeenten voor de periode tot 2040 de volgende doelen nagestreefd. Allereerst de ontwikkeling van 500 ha nieuwe natuur, waarvan 200 ha bos. Versterking van het OV- en fietsnetwerk en het “verluwen” van het autoverkeer in de dorpskernen. Het realiseren van 4000-5000 woningen, waarvan de helft t/m 2030 en 70% sociaal en betaalbaar. Zo veel mogelijk door inbreiding en gericht op versterking van de dorpskernen. De dorpen mogen niet aan elkaar groeien en nieuwe economische functies worden gefaciliteerd in samenhang met landbouw en natuur.

Natuurontwikkeling

Hierover zijn de reacties divers. Zo wil het B-team meer aandacht en hardere en explicietere uitspraken over natuurontwikkeling. Landschapsmaatregelen en de landbouwambitie moeten “áltijd ten dienste staan van biodiversiteit”. Landschapszones moeten echt “verbindingszones” zijn. Ook in de dorpen moet biodiversiteitsherstel worden nagestreefd, zo pleit het B-team. Het beschermen van beekdalen en een het doortrekken van de Groene Mal van de Oisterwijksebaan naar de Leemkuilen zijn een wens van de Duurzaamheidsvalei. Voor een aantal inwoners van Moergestel, moet natuur- en landschapsontwikkeling meer het startpunt zijn en niet het sluitstuk. De agrarische sector maakt zich daarentegen grote zorgen over de gevolgen voor hun achterban. De ZLTO (agrariërs) en Treeport (boomtelers) vrezen dat veel landbouwgrond moet worden ingeleverd voor natuur en woningbouw. En dat de sector grote beperkingen krijgt opgelegd. Ze vragen zich af hoe de landbouwtransitie dan vorm kan krijgen. Ze missen ook de aansluiting bij de uitkomsten van eerder overleg. Bijvoorbeeld met de provincie over de Gebiedsgerichte Aanpak en de door de raad vastgestelde Visie Buitengebied.

© PIT Onderzoek - Esschenven Oisterwijk

Mobiliteit

Ook over mobiliteit roepen de voorstellen veel vragen op. De knelpunten, zoals de verkeersdrukte op de Bedrijfsweg en de Pannenschuurlaan in Oisterwijk zijn bekend, evenals de problemen in de kernen van de verschillende dorpen. Bewoners vragen zich vooral af of het Koersdocument daarvoor een oplossing biedt. Zeker ook omdat er zorgen zijn over de toename van het verkeer, door nieuwe industrieterreinen en een groot aantal nieuwe woningen. Dorpsraad Moergestel wil daarom meer duidelijkheid over en prioriteit voor een nieuwe randweg. In Moergestel wordt ook aangedrongen op het verplaatsen van de afrit van de A58 naar het industrieterrein en minder ontsluitingswegen vanaf de Akkerweg. Met een nieuwe ontsluiting op de N65, aansluitend op de Haarenseweg, krijgt Oisterwijk er een tweede volwaardige ontsluiting vanuit het dorp en het industrieterrein bij. De vraag is wel of dat voldoende oplevert, omdat daarnaast de aansluiting via de Heusdensebaan vervalt. Nieuwe fietspaden en een nieuwe (snel)fietsroute moeten bijdragen aan het autoluwer maken van de dorpskernen, maar ook daarvoor is nog nader onderzoek nodig.

Woningbouw

Meer woningen bouwen, met speciale aandacht voor het sociale segment, was toch de belangrijkste ambitie? Maar door andere doelen daaraan te koppelen “is het meer een natuurontwikkelingsdocument geworden” en is hoofdzaak, bijzaak geworden, zo stelt de ZLTO. Zijn de natuurambities ook wel te verenigen met die voor sociale woningbouw ? Een inwoner constateert in zijn reactie. “Kaarten en teksten zijn niet consequent en onvoldoende onderbouwd”. En hem valt op “dat dit vooral een wensenlijstje is van enkele bestuurders”. Dat alles roept ook bij andere betrokkenen de vraag op of de doelen wel realistisch zijn. Zo vragen de buren van Pannenschuur VI vragen zich af, of die locatie wel past bij de uitgangspunten voor de integrale ontwikkeling van het hele gebied Oostflank. Hoe reëel is het om in het buitengebied op ‘natuur-inclusieve’ wijze te bouwen, als daarbij in de gemeentelijke Woonzorgvisie wordt gerefereerd aan de bebouwingswijze rondom het Klompven en 35 % van deze woningen moet worden gerealiseerd in het sociale segment? Feit is, dat vooral al bestaande woningbouwplannen in het koersdocument zijn opgenomen. Pannenschuur VI in Oisterwijk bijvoorbeeld of in Moergestel Heiligeboom en in Haaren het centrum en Haarendael.  Daarentegen is het plan voor de bouw van circa 90 woningen op de locatie ‘Buiten Erven’, direct gelegen naast de Ruimte voor Ruimte-villawijk aan de Molenbaan, niet opgenomen in het Koersdocument, terwijl deze woningen vrij snel zouden kunnen worden gebouwd. Ook andere mogelijke alternatieve bouwlocaties ontbreken vreemd genoeg in het Koersdocument. Zo wordt bijvoorbeeld  in een van de voorstudies van het Koersdocument de bouwlocatie “Varkensfokkerij De Rooij’,  gelegen tussen de Spoordijk en de Oisterwijksebaan, niet meer genoemd. Zijn deze alternatieve bouwlocaties niet van belang om ‘meer ijzers in het vuur te houden’, zeker nu de woningbouw ernstig stagneert?

Zie ook de eerdere publicaties van PIT Onderzoek over de woningbouw, klik op publicatie:

De Woonzorgvisie Oisterwijk: Veel gespin, maar....waar blijft de wol?

Oisterwijkse woningproductie dreigt moeizaam van de grond te komen

Plan Buiten Erven: betaalbare woningen voor starters ? Niet als het aan de gemeente ligt

Betaalbare woningen ‘Buiten Erven’, het kan nog steeds!

© Jan Wolfs (LOVO) - Alternatieve woningbouwlocatie varkensfokkerij De Rooij tussen Spoordijk en Oisterwijksebaan conform voorstudie Koersdocument Oostflank

© Keeris Architecten - Verkavelingstudie Buiten Erven gelegen naast inmiddels gerealiseerde Ruimte voor Ruimte villawijk nabij de Molenbaan wijk Pannenschuur

Bedrijventerreinen

Opvallend is dat in het gebied Oostflank, alleen in de gemeente Oisterwijk behoefte lijkt aan nieuwe bedrijventerreinen. De onderbouwing daarvan ontbreekt. In Tilburg kiest men voor revitalisering van bestaande locaties. Een groep van bewoners in Moergestel kan zich niet vinden in de uitbreiding van Sonman II. “Onduidelijk is aan welke lokale behoefte deze locatie voldoet”, zo stellen zij. Ook voor een nieuw bedrijventerrein aan de Bedrijfsweg in Oisterwijk is opnieuw weinig draagvlak. Omdat dit plan al in 2019 en in 2021 veel weerstand opriep, werd het door de gemeenteraadsleden afgeschoten. Het staat nu echter opnieuw in de plannen en dus zijn er opnieuw ernstige bezwaren van o.a. de Stichting Kerkhovense Molen en Bewonerscollectief Kerkhoven. Dat collectief heeft daarnaast een waslijst aan vragen en opmerkingen. Zij refereren ook aan eerder gemaakte afspraken, die niet zijn nagekomen. Naar andere locaties aansluitend aan Laarakkers, zoals aan de Haarenseweg of ten zuiden van de Bossebaan, is kennelijk niet gekeken. Ondernemers op Bedrijventerrein Kerkhoven, vinden het daarnaast “onbegrijpelijk dat bestaand bedrijventerrein (aan de Nijverheidsweg) wordt getransformeerd, waarna een nieuw bedrijventerrein dient te worden ontwikkeld”. Zij kondigen alvast aan “rechtsmiddelen te gaan aanwenden”, mocht het zover komen.

Participatie

Burgers en organisaties werden eind 2022 uitgenodigd voor inwonersbijeenkomsten en een informatiemarkt in Udenhout. Ook in Oisterwijk, Moergestel en Haaren vonden bijeenkomsten plaats en dat leverden veel input op die in het concept Koersdocument zou worden verwerkt. Veel betrokkenen hebben daar echter nu hun twijfels bij. Een van de betrokken organisaties schrijft: “De burgerparticipatie in het buitengebied voor dit document is totaal mislukt”. En de ZLTO stelt dat “de agrarische sector veel wordt opgelegd, zonder vorm van overleg”. Zij wenst ook dat haar naam uit het document wordt verwijderd, omdat “we totaal niet inhoudelijk betrokken zijn”. Een bewonerscollectief vraagt zich af “wat er is gedaan met eerdere reacties en inbreng” en stelt dat “tot dusver is niet met ons gesproken” en ook “we hebben nog nooit een inhoudelijke reactie van u mogen ontvangen”. Het B-team en de Heemkundekring willen graag bij de verdere uitwerking participeren. Maar goed dat de gemeenteraad onlangs de participatieverordening heeft vastgesteld, waarin de participatie van inwoners, bedrijven, organisaties en andere betrokkenen is geregeld.